وضعیت و جایگاه اقتصادی صنایع، معادن، کشاورزی در پنجاب:
اگرچه در نگاه اول همه احساس می کنند ایالت سند به مرکزیت کراچی قطب اقتصادی پاکستان است. ولی ایالت پنجاب علیرغم اینکه دسترسی به سواحل دریا ندارد، صنعتی ترین ایالت پاکستان محسوب می شود. ایالت پنجاب به مرکزیت لاهور به تنهایی قادر است نقش موثری در سرنوشت پاکستان رقم بزند.
بیشتر سرمایه گذاران و صاحبان صنایع بزرگ و کوچک پاکستان در ایالت پنجاب سکونت دارند و شرکتهای آنها در ایالت سند و شهر کراچی می باشد.
صنایع:
- تولید 90 درصد کل کاغذ مصرفی پاکستان
- تولید 75 درصد کل کود مصرفی پاکستان
- تولید 40 درصد شکر مصرفی پاکستان
- تولید 63 درصد شیر مصرفی پاکستان
- تولید 47 درصد گوشت گاو مصرفی پاکستان
- تولید 70 درصد گوشت مرغ مصرفی پاکستان
- تولید انواع منسوجات، کالای ورزشی، ماشین آلات صنایع برق، لوازم تجهیزات پزشکی، انواع فلزات
- وجود بیش از 48 هزار مرکز صنعتی پاکستان
- وجود 3954 مرکز صنعتی کوچک و خانگی
- وجود 11850 واحد نساجی
- وجود 7008 کارخانه پنبه زنی
- وجود 6380 واحد تولید مواد خام کشاورزی
معادن:
ایالت پنجاب از لحاظ معادن غنی بوده و در تولیدات معدنی بسیار پیشرفته است. مهمترین معادن موجود در این ایالت عبارتند از:
زغال سنگ، نمک معدنی، دولومیت (ماده ای بلوری دارای ترکیب کربنات کلسیم)، سنگ گچ و سیلیس (سنگ چخماق)
کشاورزی:
کشاورزی در ایالت پنجاب از رونق بالایی برخوردار است. به نحوی که حدود 80 درصد محصولات کشاورزی پاکستان در این ایالت تولید می شود. از مهمترین دلایل این امر، آب و هوای مناسب و زمین حاصلخیز این منطقه است که تعداد زیادی از مهاجرین افغانی و شمار قابل توجهی از مردم کشورهای آسیای میانه را در خود جای داده است. سیستم آبیاری این ایالت که توسط بریتانیا تاسیس گردیده و گسترده ترین سیستم آبیاری در جهان می باشد، نقش موثری در توسعه کشاورزی ایفا می نماید.
بر اساس تقسیم بندی صورت گرفته میان هند و پاکستان، از پنج رودخانه مورد اشاره در ابتدای گزارش فقط رودخانه بیاس به کشور هند تعلق گرفته و چهار رودخانه دیگر در قلمرو کشور پاکستان جای گرفته اند. این رودخانه ها که در ایالت پنجاب جریان دارند، در بالا بردن قابلیتهای این ایالت در زمینه کشاورزی بسیار موثر می باشند.
گندم، پنبه و برنج سه محصول عمده کشاورزی پنجاب می باشند. سایر محصولات کشاورزی این ایالت عبارتند از:
نیشکر، ذرت، دانه های روغنی، حبوبات، انواع میوه و سبزیجات، دامداری نیز از اهمیت قابل ملاحظه ای برخوردار است.